Ágætu Hafnfirðingar

Á morgun gangið þið að kjörborðinu til að greiða atkvæði um deiliskipulagstillögu sem varðar stækkun Álversins í Straumsvík. Fyrir 46 árum síðan opnuðu erlendir aðilar augun fyrir því að á Íslandi væri hægt að fá raforku til að nota til að rafgreina ál úr súráli. Fjölmargir aðilar komu að máli við íslensk stjórnvöld um að fá að byggja hér álver en margir hverjir voru þeir gerðir afturreka því að þeir voru ekki tilbúnir að greiða nægilega hátt orkuverð til þess að hægt væri að byggja og reka Búrfellsvirkjun með hagnaði. Að lokum fór þó svo að Alusuisse byggði hér álver í Straumsvík við Hafnarfjörð en Hafnarfjörður var síður en svo eini staðurinn sem var inni í myndinni. Geldinganes og Gáseyrar við Eyjafjörð voru staðsetningar sem komu fullt eins vel til greina á sínum tíma.

Hafnfirðingar urðu þeirra gæfu aðnjótandi að álverið var byggt í Straumsvík á tímapunkti þegar atvinnulíf á Íslandi var í lamasessi eftir síldarbrestinn og mikil atvinna skapaðist bæði við byggingu og seinna við rekstur álversins. Ég þekki persónulega allnokkra starfsmenn sem bæði unnu við bygginguna og hófu síðan störf við álverið og að þeirra sögn var tilkoma þess alger bylting í atvinnumálum í Hafnarfirði.

            Síðan þá eru liðin mörg ár en alltaf hefur Ísal verið einn af hornsteinum atvinnulífsins í Hafnarfirði og fyrir utan þau störf sem voru innan fyrirtækisins sótti Ísal, og gerir enn ,mikla þjónustu til fyrirtækja í Hafnarfirði. Flestir starfsmenn sem hefja störf í Straumsvík ílengjast þar og þó að flestir þeirra sem hafa verið með frá byrjun séu komnir á eftirlaun finnast þeir enn þeir menn sem hafa unnið í Straumsvík í 36 ár. Þessi hái starfsaldur og lág starfsmannavelta hljóta að teljast meðmæli með vinnustaðnum enda eru störfin í Straumsvík vinsæl og eru til dæmis sumarstörfin sérstaklega umsetin af ungum námsmönnum sem margir koma ár eftir ár. Sjálfur komst ég í kynni við álverið á þennan hátt sem sumarstarfsmaður.

            Álverið stendur í dag á tímamótum. Grunnframleiðslueiningar álversins, rafgreiningarkerin, eru að verða um 40 ára gömul og við þekkjum þetta öll sem eigum gamlan bíl að með aldrinum eykst viðhald, vélin missir afl og orkunýtingin versnar. Þrátt fyrir góðan rekstur á undanförnum árum þar sem hið frábæra starfsfólk á stærstann þátt í velgengninni er þegar farið að sjá fyrir endan á veru álversins í Straumsvík. Það sem ræður lífi og dauða hvers álvers er framleiðslukostnaður á hvert tonn af áli. Eins og staðan er í dag þá er þetta ekki vandamál því heimsmarkaðsverð á áli er hátt og jafnvel óhagkvæmar verksmiðjur geta treint lífið áfram í slíkum markaðsaðstæðum. Ef spár sérfræðinga ganga hinsvegar eftir mun álverð lækka á ný og ná etv. niður í 1500 dollara á tonn sem myndi þýða að tekjur álversins umfram útgjöld yrðu litlar á meðan önnur álver með nýlegri búnað gætu enn skilað nokkrum hagnaði. Það er þessi aðstaða sem stækkunin á að ráða bót á. Fyrir utan sjálfa stærðarhagkvæmnina er verið að tala um kertækni frá 21 öldinni sem gerir það að verkum að hægt er að framleiða hvert tonn á mun ódýrari hátt. Þetta er það sem álverið þarf til að tryggja áframhaldandi starfsemi og án stækkunar er klárt að álverið verður ekki rekið til frambúðar.

            Engin framkvæmd er án fórna og svo er því farið með stækkun álversins eins og aðrar. Stækkunin krefst landrýmis, rafmagns og raflína auk bygginga. Allt hefur þetta sín umhverfisáhrif en hafa ber í huga að varðandi virkjanirnar er það klárt að þessar þrjár virkjanir sem fyrirhugað er að byggja verða byggðar hvernig sem fer í þessum kosningum. Þær eru hreinlega of hagkvæmar til að sleppa því og það hefur jafnvel Steingrímur J viðurkennt. Raflínur verða lagðar samsíða eldri línum og eldri línum jafnvel skipt út í þeirra stað. Aðkoman að álverinu verður niðurgrafin og raflínurnar því ekki sjónmengun á því svæði. Byggingasvæðið er við hlið núverandi kerskála og eykur einungis takmarkað á sjónmengun af álverinu auk þess sem að Reykjanesbrautin flyst lengra frá álverinu.

            Mengun frá álverinu eykst við stækkun þess eins og búast mátti við. Hinsvegar er vert að benda á að mengun á framleitt tonn minnkar verulega með bættri tækni og að mengunin verður helmingi minni hvað varðar flúor en hún var árið 1990 en þá framleiddi álverið 100.000 tonn af áli.

            Nokkuð hefur verið rætt um hnattræn áhrif vegna stækkunarinnar og þá sérstaklega gróðurhúsalofttegundir. Sumir hafa haldið því fram að verið sé að flytja súrál langar leiðir frá löndum sem hafi næga orku til að framleiða ál úr því sjálf og með því stuðla að frekari hnattrænni mengun. Staðreyndin er sú að súrálið sem í dag kemur til Straumsvíkur er að mestu leyti frá Írlandi og afgangurinn kemur frá Bandaríkjunum. Hvorugt þessara landa hefur endurnýjanlega orku aflögu til að annast fullvinnsluna og því er flutningur súrálsins nauðsyn. Einnig má benda á það að helsta svæðið fyrir uppbyggingu álframleiðslu er í dag við Persaflóann þar sem jarðgas er notað sem orkugjafi með tilheyrandi koltvísýringsmengun.

            Framkvæmdin er hinsvegar ekki án kosta heldur. Tekjur Hafnarfjarðarbæjar af álverinu eftir stækkun eru 800 miljónir króna á ári. Þar eru ekki teknar með útsvarstekjur starfsmanna og ekki heldur tekjur birgja álversins í Hafnarfirði. 350 ný störf munu skapast í álverinu fyrir bæði tæknimenntað fólk og verkafólk auk annara afleiddra starfa.

            Valið er ykkar Hafnfirðingar. Á annan bóginn framsækinn Hafnarfjörður með öflugt atvinnulíf og á hinn bóginn Hafnarfjörður með óvissa framtíð. Að lokum vil ég óska ykkur og öðrum góðrar helgi.

Athugasemdir

[Guðmundur Ragnar Björnsson, 30.3.2007 kl. 22:31]

Stefán Þór

Mér finnst svolítið leiðinlegt þegar menn eru að Copy Paste langar klausur sem eru ekki einu sinni þeirra eigin hérna inn. Þessum spurningum þínum hefur flestum verið svarað, ekki bara hér. Það er samt ágætt að það eru einhverjir andstæðingar eftir sem þurfa ekki að vera með leiðindi. Ef ég nenni þá svara ég  þessu einu sinni enn á morgun en það væri trúlega fljótlegra ef þú copy pasteaðir það bara inn fyrir mig

[Óskar Torfason (IP-tala skráð) 30.3.2007 kl. 23:23]

Sæll Gummi

Góð grein hjá þér.ég vildi nú frekar fá álverið hér fyrir norðan og þig með.

Kv Óskar Torfason 

[Stefán Þór (IP-tala skráð) 30.3.2007 kl. 23:26]

Kæri Guðmundur minn, ALLS ekki ætlunin að vera með leiðindi!

hvert eitt og einasta atkvæði mun telja á morgun og fólk er enn að gera upp hug sinn, ótrúlegt en satt!

Þú þarft ekki að svara þessu frekar en þú vilt. Þér er velkomið að fjarlægja þetta af síðunni eftir að kjörstöðum lokar kl.19.00 á morgun og jafnvel strax ef þetta fer virkilega í taugarnar á þér!

Ég vildi bara koma mínum sjónarmiðum á framfæri á sem flestum stundum fram á síðustu stundu :)

Kv, Stefán Þór

[Guðmundur Ragnar Björnsson, 31.3.2007 kl. 06:24]

Sæll Óskar

Gaman að fá þig í heimsókn.

Stefán

Auðvitað hefur þú fullan rétt til að koma þínum skoðunum á framfæri. Það hefði bara verið snyrtilegra að gera það með því að linka á þessa annars ágætu grein hjá þér á Sól í Straumi. Mér finnst eðlilegra að menn kommenti á það sem stendur á síðunni en að menn komi með eigin greinar í komment. Það er svolítið Steina Briem stíllinn.

Með þínu leyfi ætla ég að skipta meginmálinu út með link.

Kv.

Guðmundur 

[Óskráður (Stefán Þór), 30.3.2007 kl. 21:52]

Hér kemur athugasemd Stefáns á ný með vísun í grein hans á Sól í Straumi 

 

 

 

Ég vil endilega minna á að Samtökin Hagur Hafnarfjarðar settu fram eftirfarandi rök fyrir stækkun álversins í Straumsvík. Á heimasíðu samtakanna segir orðrétt:

“Ríflega 800 íslensk fyrirtæki eru birgjar og þjónustuaðilar álversins í Straumsvík. Þar af eru ríflega 100 fyrirtæki staðsett í Hafnarfirði. Þetta lætur nærri að vera fimmta hvert fyrirtæki í sveitarfélaginu. Það þolir ekkert samfélag högg á borð við það að fimmta hvert fyrirtæki dregur mjög saman seglin eða hættir starfsemi. Slíku má líkja við efnahagslegar náttúruhamfarir”.             Þessi orð eru fásinna og ekkert annað en hræsluáróður. Til að leiðrétta þetta langar mig til að benda á nokkur atriði varðandi þetta mál. Fyrst nokkra punkta sem teknir eru beint upp úr skýrslu Hagfræðistofnunar og svo annað sem vert er að koma á framfæri vegna kosninganna sem eru handan við hornið........ 

 

Til að lesa miðkaflann  þá er slóðin hér  http://www.solistraumi.org/archives/172#more-172

 

Já það er að mörgu að hyggja. Þeir sem talað hafa fyrir eyrum stækkunar álversins hafa á allan hátt hunsað þann fórnarkostnað sem af stækkuninni hlýst. Ég minni á að skýrsla Hagfræðistofnunar og allar tölur sem í henni eru birtar taka ekki tillit til kostnaðar af umhverfisskaða sem hlýst af væntanlegri starfsemi eftir stækkun. Þrátt fyrir það þykir mér skýrslan sýna með óyggjandi hætti að svarið er NEI við stækkun álversins.Kv, Stefán Þór

Óskráður (Stefán Þór), 30.3.2007 kl. 21:52